Aort Anevrizması Nedir? Belirtileri ve Tedavisi Hakkında Bilmeniz Gerekenler
Vücudumuzun en büyük atardamarı olan aort, kalbimizden aldığı oksijen dolu kanı tüm organlarımıza ulaştıran hayati bir yapıdır. Ancak bazen bu damarda beklenmedik bir sorun ortaya çıkabilir: Aort anevrizması. Peki, aort anevrizması tam olarak nedir, nasıl oluşur ve nasıl tedavi edilir? Gelin, bu konuyu birlikte inceleyelim.
Aort Anevrizması Nedir?
Aort anevrizması, aort damarının duvarında oluşan bir zayıflık nedeniyle damarın normalden fazla genişlemesi ya da balonlaşması durumudur. Bu genişleme, damarın yırtılma (rüptür) riskini artırır ve eğer böyle bir durum yaşanırsa hayati tehlike yaratabilir. Anevrizmalar genellikle aort’un karın bölgesinde (abdominal aort anevrizması) veya göğüs bölgesinde (torasik aort anevrizması) görülür.
Neden Oluşur?
Aort anevrizmasının kesin nedeni her zaman net olmasa da, bazı risk faktörleri bu durumu tetikleyebilir:
- Yüksek tansiyon: Damar duvarına sürekli baskı uygulanması zayıflığa yol açabilir.
- Sigara kullanımı: Damar sağlığını olumsuz etkileyen en büyük faktörlerden biridir.
- Genetik yatkınlık: Ailede anevrizma öyküsü varsa risk artar.
- Yaş: Genellikle 60 yaş üstü bireylerde daha sık görülür.
- Ateroskleroz: Damar sertleşmesi anevrizma oluşumunu kolaylaştırabilir.
Belirtileri Nelerdir?
Aort anevrizmasının en korkutucu yanı, genellikle belirti vermeden sessizce ilerlemesidir. Çoğu zaman tesadüfen, başka bir nedenle yapılan görüntüleme testlerinde fark edilir. Ancak bazı durumlarda şu belirtiler ortaya çıkabilir:
- Karın veya sırt bölgesinde sürekli bir ağrı,
- Nabzın karında hissedilmesi (özellikle abdominal aort anevrizmasında),
- Göğüs ağrısı veya nefes darlığı (torasik aort anevrizmasında).
Eğer anevrizma yırtılırsa, ani ve şiddetli ağrı, bayılma ve şok gibi acil durum belirtileri görülür. Bu durumda vakit kaybetmeden doktora başvurmak hayati önem taşır.
Tanı ve Tedavi Yöntemleri
Aort anevrizması şüphesi varsa, doktorlar genellikle ultrason, BT taraması veya MR gibi görüntüleme yöntemleriyle teşhis koyar. Tedavi ise anevrizmanın büyüklüğüne ve hastanın genel sağlık durumuna bağlıdır:
- Küçük anevrizmalar: Düzenli takip ve yaşam tarzı değişiklikleri (sigarayı bırakma, tansiyon kontrolü) ile izlenebilir.
- Büyük veya riskli anevrizmalar: Cerrahi müdahale gerekebilir. Bu, açık ameliyat ya da daha az invaziv bir yöntem olan endovasküler stent greftleme ile yapılabilir.
Önlemek Mümkün mü?
Tamamen önlemek her zaman mümkün olmasa da, riski azaltmak için yapabilecekleriniz var:
- Sağlıklı beslenin ve kolesterolü kontrol altında tutun.
- Düzenli egzersiz yapın.
- Sigara içmeyin ve alkolü sınırlayın.
- Düzenli sağlık kontrollerine gidin, özellikle risk grubundaysanız.
Son Söz
Aort anevrizması ciddi bir durum gibi görünse de, erken teşhis ve doğru tedaviyle kontrol altına alınabilir. Eğer kendinizde veya bir yakınınızda yukarıdaki belirtilerden şüpheleniyorsanız, bir uzmana danışmayı ihmal etmeyin. Unutmayın, sağlık her zaman önceliğimiz olmalı!
